جغرافيا ی فرومد
آثار قديمي فرومد :
در ديوان ابن يمين که در قرن هفتم هجري ميزيسته در فصل کارنامه ياد آ ور شده فرومد داراي مساجد
وبيمارستان . مدرسه .بازار وساير اماکن شهري بوده درحال حاضر مسجد جامع و خرابه مدرسه .بازار وتل شهرستان .مقبره ابن يمين و امام زاده سيد احمد و امام زاده اِ در محل پشند وجود دارد .مقبره ابن يمين قبلا بنام دوبرارومشهور بود و باز سازي شده است .
ازاثار تاريخي که دوستان از ان ها نام برده نشده است پاي قلعه است حدود آن درسمت جنوب غربي کوچه جنان و مشهور به مدرسه است و اثار اندکي از آن مثل تنوره آسياب .خانه هاي آجري همانند آجر هاي قرمز چهار گوش مسجد جامع وجود دارد که زير خاک مدفون شده است.
صنايع جوشکاري. نجاري قالي بافي خياطي. نانوايي وداراي فروشگاهاي متعدد است
زبا ن اين مرد فارسي دري است که پايان اين مقاله بعضي از آنهار ا شرح خواهم داد.
يادم مي آيد بچه بودم بستور نصرت ا...خان منوچهري آن خانه هاي آجري را خراب و آجر هاي آنرا براي تزيين عمارت خان ميبردند و مابقي آن هنوز درزير خاک مدفون است.و گويا ابن يمين از اين مدرسه نام برده است در پايين مدرسه باغي است مشهور به پلنگان شايد باغ وحش بوده است .اما قلعه که مشهور به پاي قلعه است ستونهاي بسيار بزرگ و محکم بجا مانده بود آنهم بدستور خان با ديناميت منفجر وويران شد و خانه هاي جديد احداث گرديده و مردم ساکن در ان سامان پيشرفتي در زندگي نکردند. محل هاي ديگري در کوچه بالاوجود دارد که نام آنها سينه به سينه مانده مثل پاي چنار که از چنارش آثاري نيست .تشته خانه محل آن تبديل به مسجد ي کوچک شده است .محل گازرگاه:محل شستن لباس بوده وباغ عرب .سر خانقاه. کوچه سراي. باغ
علا نينو . گو پشنه. باغ شقا. بند برق ده. است از کوچه جنان وبخصوص کوچه پشند که آثار ارزشمندي مثل کوشک . شاه نشين و غيره است که آگاهي از آنها ندارم اگر دوستان کوچه پشند اطلاعاتي در اين مورد دارند اعلام تادرآينده درج گردد.
فرومد محل سکونت وفرمانروايي سلاطين مغول وترکان ايلخاني و علائالدين محمد بوده است
فرومد داراي سه محله است کوچه بالا . جنان و پشند همگي شيعه و باهم متحد هستند
امکانات شهري ازقبيل کتاب خانه پاسگاه زاندار مري پايگاه بسيج..بانک . مدارس ابتدايي و متوسطه تاديپلم. دفتر ازدواج .بانک. شرکت تعاوني. درمانگاه . دهداري وترمينال مسافربري .باربري آتش نشاني شوراي روستايي مدرسه شبانه روزي . زوار خانه سلطان سيد احمد.پمپ بنزين .شرکت نفت . .شهرداري . لوله کشي آب روستايي . برق سراسري .تلفن و ساير اماکن وجود دارد و گاز رساني نيز درشرف احداث است.
کلاته هاي فرومد شامل :دهنه .خر تيزو. مير محمود. کلاته آقا. سرمرغزار. باشتاباز. بيني خواني. باز گز. چهار تييب .کال قلاورخانه . سررور. امجديه. درخت جوز. النگ مير طاهري کلاته قلچ. سيد اباد. حسين اباد. محمد اباد .و غيره است .روستاهاي تابع فرومد شامل فيروز اباد .استربند . کلاته سادات . سرپل . مسيح اباد و عباس آباد است .
قبلا در مورد استخراج سنگ از معادن فرومد توضيح داده شده است
قبل ازانقلاب اسلامي شخصي بنام سرهنگ خلبان نصرت ا.. منوچهري در فرومد براين مردم ستم ديده حکومت ميکرد که مردم روستا بعلت زور گوييهايش عليه او شورش و اورا از فرومد راندند و کاخ حکومتش را ويران ساختن پدر اين شخص اصليتش زنجاني مشهور به نصرت لشکر وماموريت وي در زمان رضا خان حافظ جاده از شاهرود تامشهد بوده است
نصرت ا.. خان خلبان هواپيماي جنگي ملخدار نيروي هوايي بوده در پايان جنگ جهاني دوم يک فروند از هواپيماي فوق را به فرومد آورده و گاها روشن و پرواز ميکرده است .مشاراله حدود 15 نفرزن و بيش از از 30فرزند داشته همه آنها درشهرهاي مختلف سکونت دارند .املاک ومستقلات رافروخته اند وآثاري از آنها در فرومد نيست نامبرده داراي کلفت. نوکر .دهقان . نگهبان مسلح .آسياب آبي
باغ وحش. برق اختصاصي . حمام شخصي .گاوداري و گله هاي گوسفند .دام وطيور ماشين سواري و کاميون . تراکتور .و املاک ومستقلات عديده بوده است موتور برقش را وقف امام زاده سلطان سيد احمد نمود و در حال حاضر معلوم نيست کجاست ؟
از کار هاي بسيار خوبش احداث مدرسه ابن يمين و فشار بر والدين براي باسواد کردن فرزندان بوده است .بطوريکه هرکس بچه اش را به مدرسه نمي فرستاد اورا در محل گاوداري بازداشت مي کرد .تا زمانيکه نامه ازمدرسه دال براينکه بچه اش مشغول درس است ارائه تا از بازداشتگاه آزاد ميشد. وهمه روزه از مدرسه و سر وضع دانش آموزان بازديد بعمل مي آورد ودر مواقعي هم لباس براي دانش آموزان تهيه مينمود.
وناظر برتعليم وتربيت دانش آموزان بود.وتشکيل ومتحدالشکل پيش آهنگي دانش آموزان و جشن درخت کاري . بنيان نهاد به امور معلمين و بهداشت فردي و اجتماعي بتوجه خاص داشت وگاها بعضي از امراض را درمان ميکرد بخصوص سوانح سوختگي . آبله . سرخک. کچلي .ترخم چشمي تيفوييدو غيره.
درسال 1319مدرسه 6کلاسه پسرانه و دخترانه به دستور وي باهمت مردم ساخته وتا سيس گرديده و آثار ساختماني آن هنوز باقي است که در حال حاضر متروکه شده است ولي نامش به يادگار مانده است .اميد وارم روزو روزگاري اين مدرسه که داراي اب از قنات بازار بودو داخلش سرشار از گلهاي بسيار زيبا بود احيائ شود ومجددا کودکان درآن درس بخوانند.
معلم کلاس اولم مرحوم مقدس . دوم آقاي صفاري . سوم آقاي محسن آذرگون . چهارم آقاي عبدالجواد فرومدي . پنجم آقاي محمد معصوم بابايي و ششم آقاي محمد نصيري بوده اند.
