دزفول 1351

از راست  :پورعلی -صالحی . علی رستمی  دزفول ۱۳۵۱

پند واندرز :

 پند واندرز  :

* - دراین دنیا همه چیز ازبین رفتنی است هیچ چیز دارای ثبات نیست .خوشی ها وعشق هاهمه مانند ایام عمر بر باد میرود وجز تلخ کامی وافسوس روزهای گذشته چیزی برای انسان باقی نمی ماند.

*  -درزندگی ثروت عبارت از همه چیزنیست و سعادت واقعی درجمع مال نمی باشد ولی بسیاری از جوانان امروزی دچاراین اشتباه می شوند و معتقدهستند که مهمترین چیزهامال ودارایی است  به همین جهت گران بها ترین ایام عمررا ذرراه آن صرف میکنند واز هرچیز دیگری محروم میمانند.

*  -دردنیا سه چیز صدا ندارد0( چوب خدا –مرگ بیچاره گان و ظلم اغنیا )

*  -اسکندر مقدونی گفت بعدازمردن دست مرا از تابوت بیرون بگذارید تا مردم گیتی بدانند که بااین همه رنج ازدنیا باخود چیزی نبردم.

*  -دنیا ÷رستان چنان زندگی میکنند که گویی هرگز نمی میرند وچنان می میرند که گویی هرگز زنده نمی شوند .

*  -کسانیکه زهر زندگی راچشیده اند  شهد زندگی رانیز نخواهند چشید.

*  -بشر درناآرامی وسرصدای این جهان متولد می شود ودرسکوت وآرامش آن جهان ازدنیا می رود.

*  -انسان تمام سعی وکوشش خودرا به کار می برد که دراین دنیا که خانه موقتی اوست زیباترین وباشکوهترین  خانه را بسازد ولی هیچگاه  به فکر ساختن کلبه ای درجهان دیگرکه جایگاه ابدی اوست نمی افتد.

*  -اگر مرگ وجود نداشته باشد درقلب آدمی ذره ای ترحم حتی نسبت  به فرزندش به وجود نمی آید.

*  -حیات آدمی در دنیا همچون حبابی است درسطح دریا.

*  -برای خوردن زندگی مکن .. بلکه بخور برای زندگی .

*  -دنیا بازاری است که برخی از آ« بهره مند شوند وگروهی زیان بینند.

تقدیرنامه آقای مهدی یاقوتیان :

      درود بیکران برهمه فرومدی های خون گرم ومهربان

بدینوسیله اززحمات شبانه روزی استاد  ومحقق بسیار عزیز جناب آقای مهدی یاقوتیان

که اکثر اوقات شریفشان را در زمینه احیائ فرهنگ و تاریخ و تمدن کهن دهستان فرومد

ثبت و ضبط نموده اند تشکر و قدر دانی مینماید .

موفقیت روزافزون ایشان را درراه اهداف ارتقائ فرهنگ اجتماعی مردم دانش

 پژوی فرومد راازخداوند بزرگ مسئلت و امیدوارم خداوند یارو نگهدارشان باشد.

                                             مشهد ابراهیم پورعلی   1392/10/18

 

معصوم زاده فرومد 1351

 

       

 

      ابراهیم  پورعلی در معصوم زاده فرومد 1351

فرهنگ وادب :

فرهنگ وادب :

1- به دنیا نیامدن بهترازتعلیم نیافتن و نادان ماندن است زیراجهالت ریشه همه بدبختی هاست.

2- ارزش مرد به ادب ودانش اوست نه به هیکل درشت و  یا زیبایی قیافه او .

3-  یتیم آن نیست که پدرش مرده باشد .بلکه یتیم  کسی است که از عقل و ادب عاری وبی بهره باشد.

4- احترام به ثروتمندان وجباران درحقیقت احترام به ثروت ومقام آنهاست.

5- توقع احترام از هیچکس نداشته باشید تا احترامی که بتو میگذارند شیرین تر جلوه گند.

6-  مود بانه رد کردن یک تقاضا بهترازبرآوردن تقاضا به خشونت است .

7  - اخلاق خوب مثل آ ب جاری است که موجب حاصلخیزی کشتزار میشود.

8 -اخلاق بد مثل ظروف سفالین هستند که زود می شکنندوبه سختی دوباره بهم متصل میشوند

9 .سه کار شرم ندارد. خدمت به مهمان  برخاستن ازجا درمقابل پدرومادرو معلم وگرفتن حق خود.

10 آفت زندگی کم رویی است چرا که چشم هارا تیره وتاروزبان رالکن وفکررامشوش میسازد.

11 اشخاصیکه رفع ناملایمات زندگی خودرا به عهده دیگران میگذارند.مانند کسانی هستند که برای عبور از رودخانه منتظرمیشوند تا آ ب رودخانه  خشک شود.

12 جامعه بزرگترین کتاب دنیاست که میتوان ازطریق مطالعه آن خیلی بیشتر ازمحتویات تمام کتابهای چاپ شده دنیا آموزش دید....

سال 1348 مسجد جامع فرومد

 

مسجد جامع فرومد  1348

از راست به چپ آقای اکبریان  شیخ موسی زمانیان ، محمود کریمی ، علی پورعلی

عاقبت خاک شود حسن جمال من وتو      خوب وبد میگذرد وای به حال من وتو

قرعه  امروز  به نام من  وفردا  دگری     میخورد  تیر اجل بر  پر وبال من وتو

مال دنیا نشود  سد ره  مرگ    کسی        گیرم که همه جهان باشد از من   وتو

 

ابراهیم پورعلی تهران 44- 1345

 

ابراهیم پورعلی

  

  

           ابراهیم پورعلی تهران میدان امام حسین سال 1344

مرحوم علی پور علی

خدایا : خوبان چه زود پرواز می کنند

مرحوم مهندس علی  پور علی

روحش شاد و یادش پیوسته گرامی باد

گزیده ای از اندیشه و پند روزگار (1)

 گزیده هایی از اندیشه و پند روزگار  :

                همه کار ایام درس است وپند     دریغا که شاگرد هوشیار نیست

                                                                                   پروین اعتصامی

1-روزی که به دنیا آمدی عریان .جمعی بتو خندان وتوبودی گریان .کاری بکن ای دوست به وقت مردن جمعی بتو گریان وتوباشی خندان ..

2-بجای سیل اشکی که فردا برمزارم میریزی  باتبسم مختصرت شادم کن . امروز که نزد توام یادم کن  فرداکه شدم خاک چه سود از قطرات اشکت . بجای دسته گلی که فردا برگورم نثارکنی  امروز باشاخه گلی یادم کن و محبت را از درخت آموز که سایه خودرا از سر هیزم شکن دریغ نمی کند.

3- خسته ام از مردمانی که به ظاهر همچون آهوانی زیبا دور زندگیمان می چرخند . اما در باطن همچون کفتار برسر لاشه زندگیمان چنگ ودندان تیز می کنند .

4- به دنیایی که مردمانش عصا ازکور می دوزدند  من ازخوش باوری .آنجا محبت جستجو کردم

        زندگی زیباست ای  زیبا پسند           زنده   اندیشان   به  زیبایی        رسند

     آنچنان زیباست این بی باز گشت         کز برایش  می توان از    جان    گذشت

   عقل پرسید سخت ترازمردن چیست      عشق فرمود فراق ازهمه دشوار تر است

دانستنیهای عمومی :

  دانستنیهای عمومی :

عرض مدار جغرافیا کره زمین :

 خط فرضی است که نیمکره زمین را به 180 درجه شرقی وغربی تقسیم میکند مبدا آن خط گرینویچ است که ازنزدیک لندن انگلستان میگذرد.

اختلاف ساعت ایران باساعت بین المللی 3ساعت و30 دقیقه است . علامت انحصاری  E شرق

W  غرب N شمال  S جنوب میباشد وکلمه اخبار NEWS  از آن اقتباس شده است .

طول مدار جغرافیا :

خط فرضی است که دونیمکره را به شمال و جنوب تقسیم کرده و مبدا آن خط استوا است .

دورکره زمین 360 درجه هر درجه 60 دقیقه وهردقیقه 60 ثانیه است . مدت زمان افق خورشید درایران به ازای هر درجه 4 دقیقه میباشد .

فرومد در مدار جغرافیای 30-36 N  و45-56  E واقع شده است .

سال شمسی  365 روز 5ساعت و48 دقیقه و 46 ثانیه است

سال قمری 354 روز 8ساعت 48 دقیقه و36 ثانیه است .

ماه قمری  29روز و12 ساعت و 44دقیقه و 3 ثانیه است .

هر سه سال قمری یکسال 355 روز است .هر4سال شمسی یکسال 366روز است .

 سال قمری سالی است که ماه از مبداخود حرکت کرده و پس از 12دور بجای اولش برمیگردد ومدت آن 327 روز و7ساعت و20 دقیقه است تقریبا سال قمری 11روز کمترازسال شمسی است .

برای تبدیل سال قمری به سال شمسی .سال قمری را تقسیم بر34 خارج قسمت آنرا ازسال قمری کسر میگردد

                                                          42/2=   34  :  1435

                                                        1392  =  42/2- 1435 

حساب ابجد :       

درزمانهای گذشته اعراب بجای استفاده از حروف اعداد از حروف الفبا استفاده میکردند. واین رسم الخط به ایران نیز سرایت کرده است .

(الف 1) *(ب 2) *(ج3)*(د 4 ) *(ه 5)*(و6 ) *( ز 7 )*( ح8 )* ( ط9 )*(ی۱۰)

 (ک 20)*(ل30)*(م 40)* (ن 50) *(س 60)*(ع 70)* (ف 80)* (ص90) *( ق100)-

( ر200)*( ش300)*(ت 400)*(ث 500)*(ح 600) *(ذ 700)*(ض 800)-

(ظ 900)*(ق 1000)

احترام به والدین

    احترام به والدین

حیف که رسم نونهالی  خشک شد          قرب ومنزلت سن وسالی   کم شد

هرچند فلک به دور خود می چرخد         برگشتن  روزگار غیر ممکن   شد

دربرزن ومنزل خالی ازلطف وصفا         آداب و سنن اجتماعی بی رنگ شد

بنگر به خود ای جوان فریخته ناب         دوره   پیری توهم بعدا  خواهد شد

تا چشم  بهم زنی زمان   می گذرد          این خاک   زآدمیان    کی سیر شد

پس جود وکرمی زبهرآینده خویش          تو مثل پدران خود پیر   خواهی شد

لطف ومحبت تورا خدا   نگرفته            پس رحم ومعرفت تو  کی خواهد شد

دل را نشکن ای راد مردبا کلاس           دلی که شکست پرمهر  نخواهد شد

گفتی به پیری  برسم توبه   کنم            صدها جوان مرد     کسی پیر نشد

روی گردانی وآزاروالدنیست روا          گربیازاری  روزگارت به نخواهد شد

پندگیرازبوسعید حکم خداراکن ادا           روزمیعادهم نشین اولیاخواهی شد

برحذرباش ای پسر ازرندان زمان          بشنوازمن کزبهشت رد نخواهی شد

لغات واصطلاحات فرهنگ فرومد

                          

   
 

                                 بنام خداوند بخشنده مهربان

            لغات واصطلاحات فوکلري . گياهي .خوراک وپوشاک و مکانهاي فرومد

 اين لغات و اصطلاحات حاصل چندين ماه فکر و کوشش اينجانب ابراهيم پور علي بوده که از دل برخواسته و نوشته شده و در اختيار هم ولايتي هاي عزيزم قرار ميگيرد. تابراي آيندگان سندي باشد ومردم فرومد ماهيت و فرهنگ غني وبومي خودرا گم نکنند انشاا...بازهم ازهمه هم ولايتي هاي گرامي تقاضا دارد چنانچه مطالبي ويا اينکه اصطلاحاتي در اين زمينه دارند اعلام تا به اين فرهنگ اضافه گرددچون رايانه علامت ترکيب ندارد گويش آنرا به زبان  بيگانه علارغم ميل باطني وبناچار نوشتم .
هرجا کلمه  A باشد فتحه تلفظ ميشود.
 ابراهيم پور علي  مشهد مقدس  6/10/1392
        لغات و اصطلاحات  فرومدي

 حرف  الف  :
او      ow     آ ب *   امنيه   alniyaژاندارم*
 اوتولي    otouli   نوعي کفش *   اردو    ORDOU  لشکر*
 انبرود   anberout  گلابي *    آونگ   aveng    آويزان*
اوسنه ow sana قصه *     اندرون   anderoun اتاق پزيرايي*
 ام يم      amayoum  آمدم   * استغو    asteghou استخوان**
  اوخوري  ow khori    ليوان    *  اجارajar   سير کوهي*
  اجباري ajbari    سربازي    *    ازوسري    azouseri  سحري*
 آجان     ajan  پليس     *    اواست    avast آبستن *
 الخلق alkhalegh  کت   *  اشکافashkaf    کمد کتاب*
اشنا    ashna دوست      * اجنبيajnebi    خارجي*
اغست aghast  نوعي خار  *  ال اون    alaon   حالا  *
او بنavabenn ساعت6 بامداد* اي وو      ei vou دالان ورودي *
اي وو      ei vou دالان ورودي * ارغ  arghe   کانال آ ب*
آتشک ateshak  مرض خوره *    الش  alesh تعويض*
ايقذر  eighzer  اين قدر  *     ن  دو    nadow * انصراف از بازي
ال هو    alhow  بسيار شور    *  انبروتک anberoutak  نام  محل
 انبروتک anberoutak  نام  محل * استربدasterbad  نام روستا *
النگ ميرطهري       olengemirtahriنام مرتع درشمال فرومد*
 * آتش برق ateshbargh  رعد وبرق * اجه  ajae    کنه مرغي
اشتو  ashtow  عجله*   ازبر      azbarحفظ   * 
آ آتش گو  ateshgow   اجاق هيزمي  *   ا و پايي owe paee     نام قنا ت*

  الوخيه غلوم aloukayagheloum   آلو بخارا** اغست aghast  نوعي خار  * 

اله خوره alekhourae تنظيم بار روي خر* ال اون    alaon   حالا  *

 

حرف  ب  :        
بشولهbashoolah   داس بزرگ *      بل   bel   بيل*
بقچه حمامboughchah    ساک حمام *
  بلش   BALESH     بالش  * بديه badyah  کاسه*
   برو     barou        باران* بولک   boulk    کليه  * 
 بند bend      بوته هندوانه*  بلوژه  balougah      زگيل  * 
   بار  bar      کود حيواني* بژا  beja        وجين کردن * 
بجول   bejoul         قا پ * بژاگر   bejagar    وجين کن*
بژاگر   bejagar    وجين کن*  به کوش  bekoush    خاموش کن*
  به کوش  bekoush    خاموش کن* برار  berar       بر ادر   *
   بري نه berinah       لخت * بژولک  bejoulak    قوزک پا  *
  بلمک boulmak      برجسته* بزگور bezghour    نوعي گياه خوردني*  
   بلمک boulmak      برجسته  * بيني خني binikhani   نام کلاته *
  باغ گلي bagh .goli    نام باغي* بشته باز beshtabhz  نام کلاته*
بشته باز beshtabhz  نام کلاته*  باز گز   baze ghaz   نام کلاته*
  باز گز   baze ghaz   نام کلاته* برزغند bourzeghend نام قنات *
  بل بله   belbelah    پرستو* بل خنه bel khanah خانه بالا  *
بلر غو  belar gou   غريبه* بريني  beryani    گندم تف داه  *
ب  يو  bayou   قطعه اي از وسيله خرمن کوبي* ب دررو  bedar rou برو کنار * 
بزگور bezghour    نوعي گياه خوردني*   بل غست  belghast   نوعي گياه*
بري   beri         زدن پشم گوسفند*     بغه    beghah   باردار کردن حيوان*
بغ و و  baghevoo     باغبان*  بزغله مار  bezghalemar  سوسمار*
  بد يو  badyoo    نوعي گياه دارويي * بکورچي يه   bekorchiyah قطع شده*
بکورچو  bekourchou     قطع کن * برق وجو bargh o jow   راه آب *
   بدغوس  badghous  محلي که باد زياد است* بل لوغ  bel lough   جوشيدن
بي رد   birad       گم شده *    بند  bend     سد آ ب
بش لق   bashlegh   پول پيش قباله* بارو تغار  barouteghar آذوقه
ب رم beram     يکروزخارج ازمدار آ ب*

برجل  bourjall  شيره نوعي گياه دارويي*
برهنگ  barhang نوع دانه گياه دارويي * 

بيگم  bigam    لقب زنان سيده    *
 ب هو  bahoo  پايه چوبي  * ب ب کلو  babakeloo پدر بزرگ*
بري نه رو  berinaroo  لخت شو * بالان   balan     هواپيما*
بيده bidah  علف خشک* ب نوچ  banouch  گهواره بچه*
بخرو  bekharoo بخاري* ب درکش  bedarkesh خارج کن*
بلغوشه  balghoushah نوع گياه دارويي* بزغله  bezghalah     بچه بز*
بوز مه  bouzmah بالاي جوب آ ب * بغلي زار  baghlizar  نام محل*
بي رو  birow حرس کردن درخت * بلغوشه  balghoushah  نوعي گياه*
بازار   bazaar   نام قنات *باد یمان badeyaman  بیماری حیوانات *
بوک  book     لپ   *

 حرف  پ  :
پرهن perhan   پيراهن * پي ته  وه  pitavah  پاپيچ*
پرتو تي pertovti پرتاب کن * پي ته  وه  pitavah  پاپيچ*
  پوند دانه   pound danahتخم پنبه* پي ير  piyar        پدر   *
  پروج  perouj          گوشه نشيني*

پراب لام  perablam  کلت کمري*
پونکي  pouneki    چرت زدن* پيش دور رهpishdourra   بالکن  *
پوله کو  poullekoo نردبان* پرما  perma  دريل دستي *
پريرينه perineh   پري روز* پل ورز  pelvarz اشغال روي آ ب *
   پيش   pish      ضمه * پي يله  piyalah   کاسه کوچک *
پي چل  pichall   پژمرده* پکي  paki       تيغ سلماني  *
پرتو  petow       پرت کردن* پشندو peshendow  نام محله *
پل ابريشم poul     نام روستا * پي قلعه pe ghal ah نام محله*
 پهنستو  pahnestou نام کلاته* پايي  payi  نام قنات   *
پهنا  pahna  عرض پارچه* پن ژه penjah بيل مرزکشي   *
پليته  pelitah فتيله چراغ*  پرياس peryas ريشه گياهي که ازآن براي
شستن لباس وحلوا استفاده ميشود *
پن جول penjoul    پنجه  دست * پلشت pelasht   نجس*
پ يه  payae   رعد      * پرتنه  partena   دور بام خانه*
پي قرقره نوک pay gher gherakouk    نوعي قارچ بعداز بارندگي ميرويد*
پ توق  patough محل جمع شدن-*  پر خو perkhow  درگاه کوچک*
پوخه    poukhah   برف ريز  *    پيمال  pimall   تفاله چاي*
پسمال  pesmall کارخوب انجم ندادن  * پوخ    pukh    بوته گندم خشک*
پنجه کش  penjekash نوعي نان *   پ  صحراpesahra    نام محله*
  پ چنار  pechenar   نام محله  * پرچي  perchi    خارروي ديوار*
پرتنه درخت  pertene derakht    سر تنه درخت که شاخه ميرويد**
پ رنگ   pareng   برابر کردن ترازو  درمقابل ظرف ياچيز ديگر *
پوز           pouz دهان  **پشنه گرد  pashnegard  پاشنه در*
پ سوري  pasouri مردم دستجرد    **

پيک pic     چکش يا کلنگ بادي*
پستو pestoo  خانه عقبي * پوخ پوخ poukh poukh ريز ريز*
پي سوز   pisouz  نوعي چراغ * پ چنار pachenhr  نام گدار*
پيش کلاه pish kolah سکه نقره دوخته شده
 روي کلاه زنانه درزمان گذشته* پيشقاب   pishghab   بشقاب *

 حرف   ت   :
تريسه  tariseh   گوساله ماده* ت نوکه  tenoukah  شورت *
تسمه  tesma     کمربند *  تومبلي    tombouli سيني گرد مسي*
  تشته    teshtah     ظرف اندازه گيري آّ ب در مدت  15 دقيقه *
ت       teh    تو –شما  *  تنبو tenbou   بيژامه*
توله  tulah    هول دادن  * تونوک  tounook  پهن کردن*
تنوک  tenok   فاصله دار * تشغ  teshgh      ملس*
ت ور  tevar     تبر  *  ترپ پس  terp pas  ريختن آوار*
تيلو  tiloo       چوبيکه درمجراي  آب استخر استفاده ميشود*
تال  tall  حلقه چوبي ريسمان* توزه  touzah  اجرت آردکردن*
تو.تي tow ti  بچرخان  *  ت باز  te baz   نام محله*
تن گس tengast  نوع درخت کوچک خار دار جوشانده ساقه براي قلب خوب*
تل خو telkhow  گياه بسيار تلخ* تشلر  teshlar     تيله*
توشي toushi   حيواني خار دار ازريشه گياه تغذيه ميکند  (بزن-قره)*
گياه تغذيه ميکند  (بزن-قره)*

تغلا  teghellah   کوشش  *
تغل دو teghaldow  بهم زن بازي* تونگ گليtong goli  کوزه کوچک  
    تمنه  tamana    سوزن لحاف دوزي* تغنه  taghna  تاقچه   *
تون ده  tounda   جوش بدن* ک کو tec kou   تکان    *   
تموز  temouz   فصل تابستان* ترشنه  tarashna  تراشه چوب  *
ته سينه     tasina  ته چين مرغ*

تنر شوtenarshow   چوبيکه براي بهم زدن آتش داخل تنور استفاده ميشود* 
توگي  tougi    نوعی غذاکه باارزن پخته می شد  *   تودانه    toudana  توت *
ت گو te gow    کودال  *   ت ريت terit  مخلوط آرد  باکاه *
تن  تير سگ tiresag  نوع گياه  *   تنگ  teng   تسمه جل  *
تنه   tana   دستگاه بافندگي *   تل خوي   tel khaviنام مرتع *
تسمه تنگ  tasmaeleng  خوش اندام *

 حرف   ج   :
ج ونه   jevanah   گاو نر     *    جو قی jogh ghi  نوعي کفش* 

جليزقه  jalizghah  جليقه   *  جغ   jegh  بانگ –فرياد*
جوز  jouz       گردو         *  جو       jow     آ براه*
جايک  jeyg    پشنگ      * جمنده  jemendah حيوان وحشي*
جمنده پري jemendehperi  جن * جنور janvar  جانور*
جرق     jergh  سرحال          *      جير  jir      کش بيژامه *
جنت  jent  مرتعي در فرومد  * جوش بره  joushbera  نوعي آش*
جوال  jevall  کيسه آرد       *  جول  joull   پالون اولاغ*
جوهرجوش jovharejoush   نوعي دارو براي دل درد**
جغنه  jaghna   جغد        *جوجي  joji   حيوان خارپشت*
جيک کردن گش jik kardan gush   راست کردن گوش*

حرف   چ  :
چ لک  chelek  حلب –پيت  * چمدنم  chemdanam  چه ميدانم*
چغک  cheghoug  گنجشک   * چته باد chalabad   گرد باد*
چراغ دستي cheraghe dasti        فانوس  *

چاي نيک   chaynik پيک نيک *
چرشو charshaw چادر علف* چور  chour   ادرار      *
چول choull آلت پسربچه * چروا       charva خر       *
چولي chowli چلوکش* چراله  charaleh چهارچوب در*
چراله  charaleh چهارچوب در* چلوغ    chelough فلج *
چنق  chenagh   چانه          * چه وز  chavaz    هيرم *
چونگلي chongheli  نيشگون * چورمک chourmak  تلنگور*
چو choo  دستگاه خرمن کوبي* چرخي  cherkhi   غوزه پاک کني*
چرخجه cherkheja  دستگاه ريسندکي * چورت chourt   چروک*
چم چم chamchamکارغيراراده *      چم chal     انحنا**
چ خو chakhou   چاه کن    *    چک چک chek chek قطره قطره*
 چوتلوم chawe teloum   دوشاخه چوبي که مشک آويزان است *
چر زني charzani  نشستن روي زانو *

چپله chepelah تعميرديوار*
چريک char yak يک چهارم    *چوله  choulah  شاخه خشک*
چخماق    chakh magh     سنگ آتش زنه *
چغل cheghall   زبر     *چرتي يب chartey yeb نام کلاته *
چربرج charbourj   نام محل  * چخ  chekh    گم شو *
چپ پو  chp pou  چوپان   *  چرشوق charshough چنگال*
چن گردشا chengerdesh  پيچ درجاده *
چ روغ cherough  ديگ شيره گيري انگور  ياديگ رب گيري*
چرچنگله  charhceng galah  راه رفتن روي چهاردست و پا*

حرف   ح  :
حولي  hovli  حياط        * ح ول havall  چشم چپ*
حول houvll  ترس  * حلبه  halba  شنبليله*
حرسه harasa  مترسک * حوض  houz  درياچه* 
حوض عشور  h.ashour نام محل*
حوض روغن چراغي h.roughen cheraghi  نام محل*
حوض قاضي  h.ghazi  نام محل* حوض خنه   h.khana آب انبار*
حک که hak kahيويو *حبکه  habeka  حيران *
حليت رفت   halitraft فهميدي *

حوک چه    houkchae سکسکه *
حورت  hourt  بلع دادن مايعات *حي يره heiyara پريشان*
حجي لر  hajilar شهرمينودشت *ح نک hanak فريب*
حشم توشم  hasham tousham  سپاه ولشکر *
حسين آباد hosinabad  نام کلاته*

حرف   خ  :
خويس    khevis   بخاراب*   خلاkhela   مستراح *
خويسي khevisi  شرجي *خاله khale  مادر زن *
خوردي khourdi   کوچک *خ ور khever  کرت *
خلشه khalashae چوب کبريت*

خديم khadyoum خواهم ديد *
خنه کول khanakoul خانه اي دربيابان براي کاشت ديمه*
خگينه khagina نيم رو*خوش برkhoushbar کشت زمستاني*
خوور khouvar خواهر *  خط khat   جاده *
خوداش. ب ديه  khoudashfedayae   بچه  زاييده *
خودسر khoudsar اتوماتيک *خل khell  آب بيني*
ختمه سور khetmesour ختنه * خولفه khoulfa  نوعي گياه*
خر.روک kher.rouk  نوعي بوته هيزم *

خنجيل khenjill   چرک چشم *
خر.ج.وله –kharj.valah  کيسه حمل ونقل باخر *
خرپلو  kharpaloo   حمل خاک باخر *

خيرات khirat کاروانسراي قديمي *
خلوک  khelouk  بلدرچين * خچار khechar  فشار *
خراس kheras   دستگاه روغن گيري از دانه گياه *
خراس دستي kh.dasti  دستگاه خرد کردن گندم وجو*
خونچه khouncha سيني که درآن ميوه ياشيريني قرار ميدهند*
خ روچ kherouch  آتش زيرخاکستر *

خوش تعبو khouteaboo  شوخي .مزاح*
خنه قا khenegha   نام محل *خش khash رد *
خليته khalita  اسباب* خرتيزو khartizou  نام محل *
خمیمال khemimal  خمیر مایه *

حرف  د  :
دوند   dound زنبورسرخ * د کوجيني  dekojini    کجايي*
دجاکو   dejakou ريختن داخل چيزي *

دوکارت doukart   قيچي پشم زني *
درشو  darshow   نغم –تونل*دکو  dakou پرکن*
دهيار  dahyar   ترميم دسته جمعي جوي آب *

دوکارت doukart   قيچي پشم زني *
دوقري doughri   زود* دنج  denj  جاي خلوت*
داش  dash  کوره آجر پزي *دتپ پي detouppi فروريخت*
دخورو dekhawrou  بخواب  *دلاکي  dellaki   سلماني *
دوبرارو  douberarou    آرامگاه ابن يمين فعلي *
دشته بو deshteboo نگهبان دشت* دينه  dinae / ديروز*
 د هيار  dahyar   ترميم دسته جمعي جوي آب *
دوقري doughri   زود* دنج  denj  جاي خلوت*
داش  dash  کوره آجر پزي *دتپ پي detouppi فروريخت*
دخورو dekhawrou  بخواب  *دلاکي  dellaki   سلماني *
دوبرارو  douberarou    آرامگاه ابن يمين فعلي *
دشته بو deshteboo نگهبان دشت* دينه  dinae / ديروز*
دله  dale   شکم چران*      دلو dalou  راهرو *
دلماچ  dalmache   سگ ماده *دوشينه doushine ديشب *
دوري douri   بشقاب *دوميو doumyoo  داخل *
دوله doulae   خمره* دوو  doow  تيم بازي *
دبن daben به بند *درچه  darchah پنجره *

ديکلو dikelou  دستگاه پشم ريسي *
دلمه  dalamae   پنير *ديوال divall  ديوار *
دس کلير deskelir  خانه انباري *دستره destara اره *
ديگ چه digcheقابله کوچک* ديکو dikou مغازه *
کلکي kalaki حتقه چوبي* دلمک doulmak  رطيل *
دشتگا dashgah   نام باغ *دهنه dahna نام محل *
درخت جوز d. jouz    نام محل *دره وور darravour نام محل *
دروازهdervazae نام محله *دروچه derouchah نورگيرخانه *
دال وميخنه dalwemeykhanae   پستان  گاو *
دورده dourdae   ته نشين شدن کره درموقع جوش*
دني dani  نوعي غذا *درمنه dermenae بوته هيزم*
دموش دموش demoush.demoush نوعي بازي بچه گانه *
دمنه damenae نوعي بيماري *دومبل doumball زخم باسن *
دنگ   deng  ساز * دنگي dengi   خوبي *
دشت و دمن d. deman  بيابان *دق کرد deghkerd مرد *
دول  dul دلو  -* دول doull  آلت  تناسلي بچه *

حرف  ذ  :
ذروع  zeruae   آروغ *
ذل له  zellahe   خسته *

حرف    ر  :
روزه بني Rouzebani  صبحانه * راديون  Radeyon  راديو *  رو  Rou    صورت *
رژه  Reje   بند لباس* رواح  revahe    روباه * رودبار  roudbar   آب رودخانه *
رخت  rakhate  گاو آهن * روغن جوشي  roughanjoushi  نوعي نان روغني *
رندي  randi   نوعي گياه براي آش* رخنه   rakhnae   محل عبور ازديوار *
رخشند rakhshan   نيرنگ –فريب * رزينه  razina   پته  *رف raf  تاقچه *
روج نژي  roujnaji نوعي گاه روناس  rounas   نوعي گياه براي رنگرزي *

حرف  ز  :
زيل zill خار *زبک   zebak   چانه * زنگيچه   zengichah   آرنج * زني  zany  زانو *
زردک zerdak  نوعي هويج * زمبلوغي  zembeliughi    زدن بصورت هنگام باد کردن*
زکه زاي  zekkezay  زاد وولد * زنج  zenj  شيره درخت زردآلو *
زنج گوون  z. gouven   کتيرا * زنجير زلفي  z.zoulfi    زنجير درب حياط*
زول زول zool zool   زوزو*زال  zal چشم آبي * زرنوه  zernavah انتظارسخت *

حرف  ژ  :
ژله  jalae  تگرگ  *
ژگا  jega   ظرف آشپزخانه *

حرف س  :
سروق  sarough سفره نان * سمند   semend  سيمان *
سجلت sajelt   شناسنامه  *سونه  souna   سوراخ آب *
سنگ آويز  sagaviz    سرند غرباري * وز بر sozbar   کشت تابستاني *
سبس  sebes   يونجه *سرکو serkoo  مدادتراش *
س قولمه  seghoulmae    مشت ردن * سرسنگ  saresang   نام محل *
سن نا senna  سورنا *سوداگر   soudagar    دوره گرد *
سرپشته sarepoushtae نام محل * سنگ نوشته  sang naveshta   نام مرتع *
سر پلي  sarpeli   نام باغ *سر رور [i]serrour   نام معدن *
سراوي seravi نام مرتع *سيدآباد sedabad  نام کلاته *
سرآسياي دخترو sareasyaydoukhteroo   نام محل
سرپشته الله اکبر sarepooshte allahakfv نام محله
  سر دوه sar davah  خانه بسيار سرد*
سلمه  salmae نام گياه *سرسام   sarsam  ديوانه *
سرزي يه  sarziyae بازديذ غير ناگهاني  *

سوک سوک sook sook صحبت در گوشي  *
سوو sow  سيقلي*سليته    salita   بيحيا *
سندول    sendoul  خم شدن *سقه  saghah    سرما  *
سفوف   sefouf   نوعي داروي گياهي براي دلدرد*
سه بولت  seboulte  طحال *سحور  sehour   سحري *
سيحه  sihae   نسيه *سک نه  sekna  مغار *
سورخا  sourkha  چوب سرشيشه *

سکو sekkow نام سکينه *
سرعوک seraook   ديوانه *سيم بند simbend  نخ يوغ *
سينه کفتري sinekefteri  نوعي گياه * سوري  souri زنبور زرد *
سره  sarae نام بوته هيزم *سومبوله soumboulae  ماه فروردين *
سن قليچه    senghalichah  نام بازي  ورزشي*

سفال  sefal بوته گندم خشک *

حرف  ش  :
شوم  shoom   شام *شيار  sheyar شخم *

شلحوت  shelhout خيلي رسيده *
شال  shal  روسري *شعري  shaeri الک *

شه نشين shaneshin  نام محله *
شوپري showperi   خفاش *شودر shodar شبدر*
شفتالو sheftalou   هلو * شوني shawni    کهنه بچه *
شپ پاتshp pat   سيلي *شهرستو shahrestou نام محل *
شدمو  shadmooshadmoo    نام روستا *

شون جوز  shone jouz  گل درخت گردو-
شنگ   sheng    نوعي گياه *شوره shourae نوعي گياه *
شه تورره  shatorrah   نوعي گياه *

شيروا  shiva شوربا *شو shoo شوهر *
شليته  shalitae   دامن زنانه *شوگا showgae غسال خانه *
شه باش  shabash  شادباش * شوو  show e  سراشيبي *
شلوار دهن اژدر  sh. Dehanejdar   شلوار جيب دار *
شاهين  shahin وسيله تنظيم کردن ترازو *

شن نه  shenna  لباس کهنه *
شنگول shangoul   خوشحال *

حرف  ص  :
صعبو saabou   صابون * صعبه saabae  نام پرنده *
صوحوب  souhoub   صبح * صقورمه  seghouma  مشت زدن *
حرف ض  :
ضم هلير  zamhalir    سرما * ضحير  zahir  ايراد بي مورد *
ضغنبوت  zghnebout    کنايه از غذاي بد *

حرف  ط  :
طاير  tayer  لاستيک ماشين * طي يره  teyyarae  هواپيما *
طاس  tas   ظرف حمام * طيم  taym  زمينيکه کاشته نشده *
طبيله tabila   طويله *طعنه tana سرزنش *

طر بزه  terbeza    خراب کرد *
طپ پوغ  tappough   پيچ خوردن مچ پا  * تون نه  toonnae  نوزاد *
طرره  tarrae   کنايه از اولاد * طوف   touf    اي کاش *

حرف   ع  :
 علف درو  alefderow   داس * عرق گير araghgir   زيرپوش *
عرق چين  araghchin  نوعي کلاه *

علف چر  alaf char  مرتع دامداري *
عمو  amoo  پدرزن * عليضغر alizghar   علي اصغر *
عيش آباد ashabad  نام محل *عجوزه ajozae پيرزن */
عون  aoon  پشت  * عنجي anji  مقدارکم *
علف خرس  alefkhers  زالزالک * عوس aous  فرياد *

علو alow   شعله اتش *
عنتر  antar   ميمون *  عناد anad    ضد آري *
عرروک     arrouk  کنيه ازبچهايکه زياد گريه ميکند *

علانينو alaninow   نام باغ *
عنبر  anbar    سکه هاي نقره که بصورت تسبيح  زنان به گردن آويزان ميکردند.*

حرف  غ  :
غال ghall   سوراخ* غمار  ghemar  قنداق بچه *
غلومبره  gheloumbarae  رفيق بد زن*غورري  ghourri  باد فتق *
غرشمار  ghereshmar  کولي *غال سرا  ghalesera  نام محله *
غال پسه پسو ghalepasapasou    نام محله *غل  ghell   دزد  *
غ غولي  GHAGHOULI    نوعي بازي با سنگ *        
غ وورمه  ghavourmae   قورمه *غيزي  ghizi  ناراحت *
غش قلق gheshghelegh   سرو صدا *غ ره  gharae  ميوه نارس *
غبرغه  ghaberghah   دنده هاي بدن انسان وحيوان *
غر نکرده  ghernekerdae   نپخته * غونبول  ghounboull   باسن *
غيز  ghiz   خشم  *غطي  ghati  مخلوط *
غولتمان  ghoutaman  زورمند *غايم  ghayem    پنهان *
غولق  ghowlegh   کيسه حافظ قرآن *

حرف  ف  :
فيته  fitae   لنگ * فيس    fiss   قهر *
فيروز آباد  firoozabad   نام روستايي در غرب فرومد *
فتير    fetir   نوعي نان روغني *ف رز  ferez  نوعي گياه  *فله  felae  آغوز *
فوت تک  foutak  سوتک * فليز faliz   بوته خربزه *
فرنگ  fereng   خارج *فراش  farrash   باباي مدرسه  *
فزول  fezoul   اشاره به بچه شلوغ *فرشو  farashoo   نام روستا *
فرشک  fereshk  چوب خوشه انگور *

 حرف  ق  :
قديفه    ghadifae   حوله حمام * قلم  ghelam   مداد *
قناق  ghenagh   ارزن *قشون  gheshoun  لشکر *
قووه   ghowwae    باطري *قيماق  ghimagh  سرشير *
قروت  gherout  کشک *قاتق  ghategh  ماست چکيده *
قميس   ghemiss   چلوار  *قراش مش gherashmesh  هواي  گرگ وميش *
قنبري  ghoumberi  ياتقي * قس سر  ghesser   گاو نازا *
قتقي  ghateghi  نوعي غذاي محلي  که باماست چکيده درست ميشود*
قيچ  ghich    نوعي هيزم کوهستاني *

قبپو  ghappou دستگاه اندازه گيري وزن*
قوندره  ghounderae  نوعي کفش زنانه *قون نه  ghoun nae   برآمدگي *
قوپ په  GHOUP PAE  گنبد *قدح  ghedah   کاسه بزرگ *
قله کمون  ghelekemoo    تير کمان *قرشمار ghereshmar   کولي *
قوژمه  ghoujmae   قسمتي ازخوشه انگور*قيق وقال ghil w ghal  سروصدا *
قددومه  ghddoumae   نوعي دانه گياه که براي سرفه استفاده ميشود*
قنديل  ghandill   آب يخ زده آويزان *

حرف  ک :
ک ک   kaka   قند به زبان بچه *کغ  kagh    کال *
کوند  kevend    خربزه نرسيده *کونج  kounj   کنار *
کوند کور  k. kevar    نوعي ميوه بوته اي  که براي درمان بکار ميرود*
کلير   kelir  کليد *کبولي  kabouli فنجان بي دسته *
ک له  kalae   باغچه کوچک * کونه  koundae  چوب خشک *
کوندي   koundi  انبار غله  *ک نو  kenowe   شاه دانه *
کشته  keshtae  برگه زرد آلو * کلو  keloo  بزرگ *
کمون رستم  kemoune rostam   رنگين کمان  *
کرت  kart    آبشار کوچک *کرباس  karbass   متقال *
کپ پو  kap pou    جغد *کلوت  kelout    جمجمه *
کلاغ اژه    k. ajae کلاژه  *کال   kall   آب راه بزرگ *
کل پسه  kel pasae  مار مولک *کيله  kilae   پيمانه *
کوچ چي  kouchchi  بچه سگ * کواک  kavak  خيلي تشنه *
کوحه  kouhae    سرفه *ک پون  koupen   کوپن *
کروپ پي  kerouppi   همگي * کله کلومبي  kalakeloumbi   تپه خاک *
ک ل کي kalaki   حلقه چوبي * ک کل  kakoull   زلف *
ک لف  kelaf   گاز گرفتن با دندان *ک فرما kafermae  ابزار کار *
کلاته قلچ  k. ghelech  نام کلاته *کوچه جنو kochejenoo نام محله *
کوشک  koushk    نام محل *کلاته حسيني  k.hesini   نام کلاته *
کن دوا  kandawa  نام محل *کال بازگندر kalebazegandar  نام محل *
ک موژ kemouj  نام روستا * کلاته ملا  k. moolla  نام کلاته *
کال قلاور خانه  k.ghelaworkhanae  نام محل *
کوه زواک koohezavak  نام کوه کوه گر  kogar نام بزرگ ترين کوه فرومد *
کوه بشورود k.bshawrout   نام کوه *کليدرو  kelidderou  نام کلاته *
کف لا کو keflakou  ويران *ک مرته  kemertae  جغاله بادام *
کلاهدوز  keladouz کفش دوزک *کمه جوش  kamajoushe  نوعي غذا *
کماج kemaj   نوع نان *کون ني آسيا  koonniasya  نوع نان در اسيا ب*
کچ چي  kachchi  نوع غذا *کليدو kalidow  قفل چوبي *
کماي  kemay گياه دارويي *کوشگيسر koushgir  نوع هيزم *
کنگر kengar  نوع ريشه گياه *کنگر ماست  k.mast  نوع رشه خوردني گياه *
کوپ کو  koupkou  خم شو *کون شار  kounshar  تفاله دانه  هاي روغني *
کل له گردو  kellaegerdou   آويزان شدن از پا * کوز KOWZ  جاي بزغاله شيري *
ک لاوه kelavah نخ ريسندگي *کوندي چه koudichah انبارکوچک غله*
کوت kutخرمني از هرچيز *کونه konae  ته سوراخي *
کچوله kachoulae   اشاره به سگ *کروج   اشاره به سگ *کروج ouj کز کردن *
کرچ  kerech   خوردن يک مقدار از ميوه *کوگ kowg  کبک *
کمچه kamchae  قاشق بزرگ چوبي *ک رز  karez   قنات *
کرروک kerrouk  نوع هيزم *کغ زيل  kaghzill  خارشتري *
ک رت  karat   چند بار *

حرف  گ  :
گ ورس   gavars  ارزن *گزمه  gezma   نگهبانی *
گنجه  genja  کمد کتاب * گرسوز gersoz نوعی چراغ *
گ لوژد م  geloujdam    عقرب *گوسنه  gousna   گرسنه *
گوش خیزنک  g.khizanak  هزار پا *گوپشنه  gowpashnae  نام محل *
گنداوور  gendavour  نام روستا *گازرگاه  gazergai   نام محل *
گوورتن  gouvartan نام روستا *گندنا  gendena    سبزی تره *
گوندی   goondi   پنبه ریسندگی *گور  gour    شعله آتش *
گرمه سنج  garmasenj   ولرم *گرماست  germast  مخلوط شیر با ماست*
گت مربوهی goolemarbouhi نوعی گل زرد برای دلدرد *
گل ژاگاشکن g.jagashekan  نوعی گیاه شیره دار *
گل کلوخ  g.keloukh نوعی علف هرز *گیرا gira  روشن شدن دستگاه *
گوراست  gowrast  بازی دسته جمعی *گورده gourda کمر گاه *
گوعور g. aour   بازی دسته جمعی *گ گو  gagou   برادر *
گله کل لو galegello سوسک سیاه *گلش galesh  کفش لاستیکی *
گیشتو  gishtow  پاشیدن پول سکه رویسر عروس وداماد *
گزونی gaz w nay  وسیله اندازه گیری متراژزمین کشاورزی *
گمار  gemar  چراندن گله گاو *گو رو gowrou  چوب زدن حیوانات *
گنجی یه  gounjiyae   داروی گیاهی برای ضدترشی معده *
گنه گنه  ganegane داروی ضد مزاج سرد وکشتن جنین اولیه *
گورره gourrae شاخه درخت * گودال gowdal   چاله *
گوچغوک بخورده bekhourda g.chghouk کنایه از پرحرفی *
گزر  gazar  هویج * گداجوش gedajoush کتری سیاه *
گ زه  gaza  چوب نگهدارنده درخت  کوچ *
گ گول gagool   آدم خل *

حرف ل  :
لمبه  lombae چاق *لی لی laylay  سرو صدا *
لغلو   laghlow  یغلوی  *لام  lam    لامپ*
لغری  loughri   نوعی غذا * لمپا   lempa  نوع چراغ روشنایی*
لک لکی  laklaki  چرخ ریسندگی *لغلوی  laghlavi  نوع گیاه *
لندهور  lendehour   قدبلند *لاش  lash  چراگاه آزاد *
لت    lat   کوتک *لس   lass   پژمرده * لش  lash   لاشه *
لو-لوکی  lawleveki   درب چوبی بدون پاشنه گرد *
لوطی     loutti  رقاص آوازه خوان *مدبخ   آشپزخانه *
لچور  lachour  آدم بی عرضه *لب لبو  lablabou  نوع گیاه خوردنی *
لپ پورت  lappourt گزارشدادن *لب تخت  labtakht بشقاب *
لگو legou  سفال *

حرف  م  :
مرغ  اشو   mourghashou  مرغ دانی *میزو  mizou  ماه مهر *
مندال  mandall  محمد علی *می گاو maygow  گاو ماده شیرده *
میگی maygi  ریسمان زمخت *مدابرام madebram  محمدابراهیم *
مقراض moughraz  قیچی * میم  maym  درخت انگور *
مکوچنو makochenoo کاری نکن * م  me    من *
مجو    mejou    عد س * ما ل وحال mallohall  حیوانات اهلی *
ممنه  mamana میماند *م کو-وو  makouvou  مرغ تخم گذار *
میدون طیره meydaneteyyarae   پایگاه هوایی*
مشو  mashowe  الک *مجمعه  moujmaah  سینی بزرگ مسی *
ماشین اطاق شهری m.otaghshahri  اتوبوس *
مسکه maskae کره حیوانی *مخ چه makhchah  نرک توت *
ماروم maroum مادرم * میرم miram   مریم *
مهتو  mahtow مهتاب *مستوه  mastavae غذای  بلغور *
موخ  mookh  کرم ابریشم *مور  moor  نام روستا *
میرمحمود mirmahmoud نام کلاته * ماهر maher  مار *
میرحاج  mirhaj  نام روستا *منیدر menidar  نام روستا*
مظفر mozeffar  نام قنات * محلوج  mahlouch  پنبه لحاف *
مله دو maladowe حق معامله *مق قاب meghghab  دیلم *
م نوروز  manorouz  اول بهار *مره  merae  علف بیابان *
مغرنده moughrandae  جوش زدن *
می چه بور  maychebour  آش لخچک *
موشک  moushk  نوع علف مشهور به سلام وعلیک *
مش پت تی mashpetti  نوع غذا با قورمه وما ش *
مندو mandow   گیاه که دانه اش روغنگیری وخواص درمانی دارد*
م موژه  mamoujae   نوع علف *مرزه marza  گیاه دارویی *
منتر mantar  درمان گزیدگی  مار یاعقرب باسنگ های خاص با آب *
موحی  mouhi مقدار اندک * م هور  mahour دره کوه *
مش ک لوت mashkelout  وسیله بسیار خراب غیرقابل تعمیر*
مول مول molmol  حرکت کند * مورمور mormor  زدن نبض *
می ین miyen  می آیند *م رن  meran  میروند *
ملک ازرق mouleazragh داروی گیاهی * مخم mekham  میخواهم*
مکل موت mekalmut  عزراییل *م سوره  masora خیار ریز *
مین min  میان * می یندو    miyandow وسط *
مچول  machoul  کم عقل *می میز  mimiz  کشمش دانه دار *
می میزمار  mimizmar  کنایه از آدم موذی *
مس ی وا mesyawa مسیح آباد *مینش  minesh  داخلش *
معصوم زاده masoumzadeh  گورستان کوچه بالا *

حرف  ن  :
نو   noo نان *نرگی  nergi  نوع ریسمان کلفت *
نار nar  انار *نهلی nahli  تشک * ن ن nana  مامان *
نماز شوم   n.shoum  غروب *نماز دگر n.degar  عصر *
ن موخروم namoukhrum  نمی خورم *نخود مکه n.makkah  ذرت *
ن وردو neverdow  ناودان *ن خوش nakhosh  بیمار *
نصبه nosbah نصف *نکول nekul  اشاره لمسی .توجه *
نصرتیه nosratiye  قلعه ای درجنوب غرب فرومد *
نهورما nehourma گرما *نفی گا nafigah  جای کش بیژامه *
نخ میار nekhmeyar  آهن شخم زدن زمین *
نیم دار nimdar  کهنه *نورد nevard  گشتاور *
نوچ کلغی  nochkelaghi  نوع گیاه بیابانی *
نی شی کی nichiki  تکه چوبی که سرش میخ دارد *
ن غل  neghul  پوشاندن سرچاه *نم تنه  namtane  نمی تواند *
نربندا  narbenda  نام محل * ن دو  nadow  انصراف از بازی *
نیم پلوغ nimpelough  نیمه کاره *

حرف  و  :
وخی vakhi بلند شو *وکش ,akesh به بند *وکو vakou  بازکن *
وت تی vatati  غورت بده *وپی تی vapayti  پس بده *
وته کش vatakesh  پایین بکش *ورشوی  varshavi بهم خورد *
وچ غر vachegher  زول زدن * ورپا  varpa  ایستاده *
وته رو  vatarou بروپایین *ورشوی  varshavi  بهم خورد*
ورچم  var chem.  موافق *وخودو vakhdo  همراه *
وک شش vakashesh  درازایش *وجر vajer  ساکت ماندن *
ورجیک کیه  varjikkiya راست شده است *
ورقلمبه  vagholomba    آماس *وردومبیه vardombiya  بادکرده *
وجرقی یه  vajerghiya  جوانی که رشد کرده است *
وجرقی  vajerghi  چوب شکافته  شد *
وکوپ  vakoup  چپه *

حرف  ه  :
 هم زلف  hamzolf  باجناق *هوف تی  hofti  بلعیدن *
هندوانه ابوجهل h.aboujahl   هنوانه ریز وبسیار تلخ *
هندینه  hendina  میمون * هلیره  halirae هلیله نوع دارو *

حرف  ی  :
ی ره yarae خطاب به پسربچه *یخدو yekhdou صندوق لباس *
یک کرت  yek kerat  یک دفعه *

 یک انجی  anji  مقدار کمی

کلمات متفرقه :

 

 

دنيا

 

د نيا

کسي هر گز نميدا ند چه سازي ميزند دنيا . چه ميدا ني تو از ديروز چه ميدا نم من از فردا.همين يک لحظه را دريا ب که شايد روز ديگر يا که فرداها شويم تنها..

نکوهش

نکوهش   :

از نکوهش کردن وشنود  نا  بخردان     سست گشته نسب وفاميلمان

بس که بد گويي نمودن نزد مفسدان     رشته زنجير ها پاره شده از ريسمان

ملحدان هنجار کردند پيش    فاسقان     خشک گر ديده شاخه از اشجارمان

اي نيازمندان حق دست برداريدزآن       تاشويم جملگي در پيش انصارمان

کينه وبخل و حسد نيست کار عاقلان     پس روا نيست زنيم ريشه اجدادمان

چند صباحي نمانده از بقاي عمرمان      افضل است بهرخدابگذريم ازحق مان

رشته مهر ووفا راوصل بنماييم کنون     تامنور گردد چهره هاي اين ابصارمان

بوسعيد انجام داده خدمات بيکران         پس نمي داند چرا رفته از خاطرمان

سنگ کروميت درمعدن فرومد

  معدن کروميت معدن فرومد

سالها بردند به يغما سنگهاي کروميت     ازذخايرهاي خدادادي اين سرزمين

ازخراستيک سپس عبدالکريم عمويي      بردندوخوردند  آتش پرستان   لعين

رهسپار کردند   اولادو اعيال   کريم        درپي تعليم وتفريح دربلاد حورو عين

بعد از آن افتادست دست  مسلمين          حق کارگر را   ادا  نکردن  بهر دين

ماجرا تکرارگرديده نمانده کوه عظيم       يک ريالي هم دريغ از دار الا مومنين

خرج عمران و آبادي نکردن زره اي       تا شود  آباد و گردد همچون  فين

حال هم راهش ادامه دارد اين چنين        ميبرند سنگهاي ذيقيمت نزد اجنبين

اي خدا رحمي نما براين اهل  يقين         عشر سنگ  هارا  بپردازند   پس  اين

عشر آنرا خرج عمران و آبادي کنند       تاشود دير فرومد  سبز وخرم  انگبين

بوسعيد گفت  راز سنگ   کروميت        ذوب آن استيل وزر گردددروقت معين

معدن سر رور باشدنه کاني اسفندقه      من نمي دانم چرا باشد در اينجا همنشين

هم بازي هاي دوره نوجواني فرومد

                               هم بازيهاي دوران نوجواني در فرومد

1-علي رستمي        شاهرود          2  -علي حيدري     مشهد

3-حسن مبارکي       تهران             4 -محمود فرومدي   کرج

5-ابوالقاسم فرومدي        =           6-محمد رستمي      فرومد

7-محمد زماني       تهران               8 -برات ا...  مبارکي   تهران

9-براتعلي خانگلدي     تهران            10-سيد حسن موسوي     تهران

11-سيد حسين موسوي    تهران       12-علي خانگلدي       تهران

13-برات بتو          تهران               14   عيسي کريميان     تهران

15-اسدا... شکري    تهران             16-محمد قاسم پور    گرگان

17-عباس نوروز پور    تهران           18-محمد نوروز پور     تهران

19حسين رستمي           =            20-حسن بازيار      فرومد

21-حسن بزرگ       تهران              22-حسن سعادت       تهران

23-اسماعيل غفوري      شاهرود      24-عباس عبدالحسين    تهران

25-محمود عزيزي     شاهرود         26-سيد اسماعيل حسني   تهران

27-علي ملاجودي    تهران             28- حسين زهره    تهران

29-عيسي ميرزا   سبزوار              30   -رضا رنجبر    گرگان

31-علي نصرتي     مينودشت          32  -حاجي برات نصرتي   مينودشت

 33-اصغر نصرتي     تهران-            34-  ابراهيم  سعادت     تهران

35-حسين   نصرتي   گرگان              36-  حسن رنجبر   گرگان         

37-محمد نصرتي      مينودشت         38-   رمضان خداوردي   فرومد

39-محمد   بياري      تهران              40-حسن قرباني     تهران    

41-حسين زينلي             قم             42-عباس اعتمادي    تهران

43حسن لطفيان     شاهرود              44   -اصغر بزر گ   تهران       

45-مرحوم علي پور علي   فرومد       46-مرحوم حسن حاج سليمي  فرومد

47-=   علي مظلوم      فرومد           48-  =  علي سعادت    تهران     

49=    اکبر سعادت         =             50-   =  اسماعيل سعادت   تهران  

51-=     حشمت اکبريان    مشهد      52-    =  اسماعيل مير احمدي تهران

53-=   حسين صفري       فرومد        54      =   علي جناب     تهران

55-=    آقارضا حسيني      فرومد      56=  سيد موسي  حسيني      مشهد

ازدوستان و سروران عزيز استد عا دارد بمنظور ياد آوري از دوران نوجواني که ديگرهرگز برگشت ندارد. اسامي  آنهاييکه در نظرم نيست اعلام تا به ليست اضافه گردد...

ضمنا چنانچه آدرس يا تلفني از آنها داريد ايميل کنيد تا با آنها تماس برقرار کنم.

          [e-mail] 

         خيلي ممنون و متشکرم     پورعلي  مشهد   1392/10/1

 

هم کلاسي هايم در فرومد

       هم کلاسي هايم درفرومد

1- ابراهيم پور علي      مشهد        2-   علي اکبر رضايي    شاهرود   

3-محسن رجبي           تهران         4-  -شير ا... نظري     تهران

5-علي اکبر صحرايي     فرومد         6- علي لطفيان      شاهرود

7-عباس  خرايي          تهران         8 --سيد سيد  جلال حسني   تهران

9-محمد محمد پور       تهران         10-   -علي اکبر قليچ       شيراز

11-حسين  اسکندري    شاهرود      12--علي نوروز پوران    شاهرود

13-موسي شکري       فرومد         14-   اکبر اکبريان     مشهد

15-حسين سليميان        تهران       16-سيد عباس باباخاني   مشهد

17-علي نجاري           شاهرود       18-  اکبر اميني      تهران

19-رمضان حداديان       تهران       20-محمد معلميان     تهران

21-علي ادب               تهران         22  -جمشيد آزيش  ساري

23-مرحوم موسي کريميان   تهران     24-مرحوم علي حاجي سليمي  فرومد

25-مرحوم سيد محمد موسويان   تهران    26  -مرحوم علي برزگر  فرومد

27-م -     خرايي           خانه دار     28 -س – نظر نزاد      خانه دار

29- ر – حيدري            خانه دار       30-مرحومه ف – کريمي  =

ياران فرومدي در بندر عباس

ياران فرومدي دربندر  عباس  :

ببر باد   صبا از راه     احسان            سلامي بيدرنگ بهر دوستان

بدور       افتادگان    خطه دور            که باشند دور هم مانند زنبور

بيا گويم    برايت       داستاني            که تا    تاثير  غربت   را بداني

چو گويم يک بيک من نامشانرا            توجويا خواهي گشت احوالشانرا

چنين بشنيده ام از اهل صحبت             که باشند شش نفر در دير غربت

بياييد   بنگريد  يا ايها ا  لناس            بدور   افتادگان  در بندر  عباس

کماکان هستند مردان خوش اقبال          همه گرد آمدند آنجا بهر  انفعال

فرومد    زاد گاه   آن   دليران             چو پروانه  بدور   شمع سوزان

که اين افراد  براي پا سداري              شدند حاضربخدمت در   هوايي

حسين نصرتي باشد يکي شان             جدا گشته وي از قوم وخويشان

حسين اکبري را گر تو خواهي             برو   کوه  گنو   تا   آب    يابي

علي رستمي آن راست  قامت              همش دم ميزند وي از رشادت

اکبر حسنخاني راننده   باشد                پياپي   در فکر   آينده   باشد

ابراهيم پورعلي رزمنده باشد              مداوم  در  جزاير    يکه   باشد

اگر خواهي نام آن جزايررابداني           برو دربهر فارس  تا   مي تواني

نگين بهر عمان خارک ولاوان            دو تنب دو قلو در خاک ايران

پس آنگه کيش و قشم نازنينه            ا بوموسي و و لارک سر  زمينه

يکي باشدهمنام در استان هرمز            بود پاينده  بامش در  همه  روز

دگر کس هست نام وي عباس             که اوهم باشد در جمع اين ناس

خداوندا  بنما  يک   نگاهي                که اين جمع فارغند از هر گناهي

__________________________________________________

شعر از عباس جان محمدي با همکاري ابراهيم پور علي سال 1371بندر عباس

جلد دوم ابن يمين

جلد دوم ديوان ابن يمين   :

دوستان عزيز فرومدي ضمن عرض سلام به آگاهي مي رساند .

آقاي علي اصغر شريعت زاده کتابي تحت عنوان مردم هنري ابن يمين به چاپ رسانيده و بين مردم پخش نموده است ولي متاسفانه موارد (ترکيب- ترجيع –مسمط –مخمس –مستزاد ) و بخصوص کارنامه آنرا که ارزش تاريخي دارد حذف نموده که در کذر زمان گفتار اين شاعر عاليقدر که براي مردم فرومد حايز  اهميت است محو و نابود  ميگردد.

لذا از شما سروران عزيز استدعا دارد اگر چنانچه دسترسي به آقاي شريعت زاده دارند ياد آوري نمايند بقيه مطالب واشعاري را که چاپ نشده تحت عنوان جلد دوم ديوان ابن يمين به چاپ برساند و بين مردم فرهنگ دوست استان سمنان توزيع نمايد.

قبلا هم دراينمورد با آقاي حجت الاسلام حاجي مداحي که کتابهاي فوق را درفرومد توزيع نموده و دوست  ومحقق بسيار عزيز آقاي مهدي ياقوتيان ياد آوري نمودم..

 با سپاس پورعلي مشهد  

موزه مردم شناسي درفرومد

موزه مردم شناسي  درفرومد

دوست و برادر بسيار عزيز آقاي حسين حيدري نماينده محترم مردم در شوراي فرومد و ساير برادران و خواهران گرامي که حرفشان در فرومد خريدار دارد. توصيه ميکنم يک موزه مردم شناسي در فرومد احداث و آثار و وسايل قديمي از قبيل  چو، تنه کرباس بافي، ظروف مسي، چدني و چوبي، درب هاي حياط، چرخي، دوک ريسندگي، کمان حلاجي، وسايل مسگري و نعل کني، ريسمان وميگي، يوغ، ماله، ايزن، رخت شيار، پرس، نخميار، افسار اسب ياقاطر، نمد، قاليچه زيلو، لنگ وقديفه، انبر دندان کشي، ماشين سرتراشي، کليدو ،گيوه، اتولي، قپان، کندي، جوال، خرج واله، خورجين، چارشوق، تمبلي، مجمعه، چراغ  هاي موشي ولامپا وگرد سوز وطوري، سماور زغالي، بخاري کندگي، خصوصا اسناد ومدارک و کتاب هاي قديمي، خراس هاي گندم خرد کني و روغنگيري (قطعاتي از آنها هنوز باقي است) و همچنين لباس هاي محلي، مثل شليته، الخالق مخملي، گالش، جوراب و دسکش پشمي، شال، عنبر، بقچه حمام، وصندوق لباس و ديگر وسايل که شايسته موزه هست جمع آوري و بنام خود واگذار کننده ثبت و در معرض ديد آيندگان و ساير ملل بگذارند تا اينکه اين فرهنگ کهن فرومد محو ونابود نگردد. 

از کسانيکه در اين مورد همکاري و مساعدت مينمايند قبلا تقدير و تشکر ميننمايم .

    پور علي مشهد 

ابن يمين ...

آن کس که بداند و بداند که بداند

اسب شرف از گنبد گردون بجهاند

آن کس که بداند و نداند که بداند

آگاه نمایید که بس خفته نماند

آن کس که نداند و بداند که نداند

لنگان خرک خویش به منزل برساند

آن کس که نداند و نداند که نداند

در جهل مرکب ابدالدهر بماند

فرومد آرامگاه ابن ‌یمین

آرامگاه ابن ‌یمین در ۱۰۵ کیلومتری شمال شرقی میامی و ۱۶۵ کیلومتری شهر شاهرود در انتهای روستای فرومد قرار دارد. آرامگاه ابن یمین که بزرگ‌ترین شاعر قطعه‌سرای ادبیات پارسی در قرن هشتم هجری می‌باشد، در ابتدا ساختمانی از خاک و خشت و در شرف ویرانی بود اما بعدها در اثر پیگیری‌های عبدالرفیع حقیقت، ساختمانی قابل توجه و بسیار زیبا به شکل شش گوشه بنا شد. زوایای زیبای این بنا همانند گل بازشده‌ای است که قبر شش گوشه داخل آن مانند پرچم گل می‌باشد. اطراف آرامگاه ابن‌یمین فضای سبزی است که توسط نرده‌های حفاظ اطراف محصور شده است. سنگ قبر دارای شش ضلع کوچک می‌باشد و بر روی آن مطالبی در خصوص این شاعر بزرگ نوشته شده است.

امیر فخرالدین محمود بن امیر یمین‌الدین طغرایی مستوفی بیهقی فریومدی مشهور و متخلص به «ابن یمین»، یکی از شاعران ایران در سده هشتم هجری قمری است. پدرش ترک‌نژاد بود و در زمان سلطان محمد خدابنده (اولجایتو) در روستای فریومد زمینی خرید و در آنجا ساکن شد. ابن یمین در ناحیه فریومد به دنیا آمد و به دلیل مهاجرت پدر به خراسان، سال‌های نخستین زندگی خود را در خراسان سپری کرد و در دوران جوانی به تبریز رفت و در درگاه غیاث‌الدین محمد بن رشیدالدین فضل‌الله وزیر پیوست و به ستایش او پرداخت ولی در این شهر دوام نیافت و در قطعه‌ای که خطاب به غیاث‌الدین محمد سروده بود، از او اجازه بازگشت به شهر خویش را درخواست کرد. وی پس از بازگشت به خراسان، به جنبش سربداران پیوست. وی در جنگ سربداران و آل کُرت حضور داشت و در همین نبرد بر اثر شکست سپاه سربداران، دیوان شعر وی به یغما رفت و ناگزیر به گردآوردن شعرهای پراکنده خویش از گوشه و کنار شد و با افزودن اشعاری که پس از نبرد زاوه سروده بود، دیوانی جدید ترتیب داد.

قطعه‌های ابن یمین به سبب برخورداری از اندرز، طعن و طنز رواج و شهرت بسیار یافت و بر زبان شعردوستان جاری گشت و از این بابت میان شاعران معاصر خود یگانه گردید. این شاعر بزرگ در قصیده‌سرایی و مثنوی‌پردازی نیز توانا بود. وی در سال ۷۶۹ هجری قمری از دنیا رفت.

نمايي از روستاي زيباي فرومد ...

کوچه هاي زيباي فرومد...

خاصيت هاي درماني انجير زرد فرومد

انجير تازه و يا خشک شده براي درمان يبوست هاي مزمن  مفيد ميباشد.

اگر مقدار يک سير آنرا با يک ليوان شير محلي بشرح مصرحه مخلوط نمايند براي درمان تنگي نفس و باز شدن مجراي تنفسي بسيار خوب است .

1- يک ليوان شير محلي راکاملا بجوشانيد که يک سوم آن باقي بماند.

2- يک سير انجيرزرد  خشک شده را دريک ليوان آب ريخته  و جوشانده تاکاملا له گردد. و با شير جوشيده شده بهم زده شود تا بصورت مربا در آيد وآن را بمدت يک ماه هر روز يک قاش غذا خوري  بعد از هر وعده غذا مصرف شود و بعد از آن لازم نيست از داروهاي شيميايي و غيره استفاده گردد.

محصولات عمده فرومد

محصولات عمده آنان درفرومد

 گندم، جو،  پنبه،  فلفل، شب در، يونجه، با ديون، زيره، ارزن ، جارو، ذرت يا غناق، لوبيا، ماش، مرزه سيب زميني، پياز، گوجه فرنگي، چغندرقند محلي، شلغم، کنجد، نخود، خربزه و هندوانه، ترب و سبزيجات مختلف، کاهو، کلم و غيره ميباشد. از همه مشهور تر فلفل قرمز است که توليد و علاوه برمصرف داخلي به خارج از کشور نيز  صادر ميشود. اين محصول در هواي آزاد خشک و در آسيابي که بهمين منظوراست آرد وبسته بندي ودر بازار هاي داخلي توزيع ميگردد نوعي زرشک دانه دار درکوه هاي فرومد موجود است که به زرک  zerk مشهور و بسيار ترش که  انرا بمصرف  آبگيري و دارويي بمنظور کاهش درمان  فشار خون استفاده ميشود.

 محصولات باغات:

گردو، انار، انگور، زرد آلو، شفتالو، انواع انجير، سنجد، توت، شاه توت،آلبالو وگيلاس، سيب، گلابي، زرشک، بادام، زال زالک، به و غيره است. انجير زرد بيدانه مختص فرومد و هيچ کجاي دنيا يافت نميشود برابرنوشته هاي تاريخ گذشته گان حضرت زردشت نهال آنرا از بهشت  آورده و در فرومد کاشته و اکنون بيشترمردم اين سامان از آن مربا ميگيرند و مورد استفاده قرار ميدهند.که بسيار لذيز و خوشمزه است.

جغرافيا ی فرومد

  جغرافیای  فرومد:

 از توابع شهرستان شاهرود بخش ميامي در مدارجغرافيايي   E 56.30 –N36 -30 درجه در80 کيلومتري غرب سبزوار ازشمال به منيدر و از جنوب به استربند وکلاته سادات ازشرق به نهالدان، علي آباد، بي زه ومور، آبرود  و از غرب به فيروز آباد واقع گشته است.

توصيف :

جاده مواصلاتي  ابريشم از نزديک اين دهستان عبور ميکرده و اکنون پلي  بنام ابريشم وجود دارد و مشهور است به سرپل ومردم سرپل ازراه دامداري امرار معاش ميکنند.

خود مردم اين دهستان از راه کشاورزي و دامداري، صنايع دستي و استخراج سنگ از معادن کروميت، پيله ابريشم وکسبه در بازار امرار معاش ميکنند.

فرومد قبلا بيش از 45 هزار نفوس دا شته که دو سوم ‌به شهر هاي مختلف و تعداد معدودي به خارج از کشور ايران هجرت کرده ا ند و درحال حاضر حدود 750خانوار زندگي ميکنند.

زندگي آنان نسبت به گذشته خوب وتقريبا فقيري ديده نميشود. مهاجرين هرسال در روز هاي تاسوعا و عاشورا و عيد نوروزو ساير مراسم عروسي و عزا  باز ميگردند و ضمن برگذاري مراسم ديداري تازه مينمايند. بيشتر مهاجرين خانه اي در فرومد دارند که از امکانا ت جزيي برخوردار است.

هفتاد درصد سالخوردگان از حقوق بازنشستکي استفاده مينمايند و بقيه از درآمد کشاورزي کسب و کارو کميته امداد حضرت امام خميني ا رتزاق مي نمايند.

فرومد داراي قنوات متعدد و آب رود خانه که از دامنه کوه گر منشعب شده وارد سد شيخ حسن جوري که اخيرا احداث گرديده و از آب آن بصورت سنتي کشاورزي انجام ميدهند.

 

ادامه نوشته

تولد ديگر

 

به سال بيست و نه زهجرت نبوي            چون جمع کني هزار سيصد به آن

روز جمعه ششم ماه مرداد آنزمان           کودکي چشم     بگشود  به جهان

نام او را گرفته اند      از جده اش              هست ابراهيم همه  جا ورد   زبان

بعد عمري دراز، درکاوش و کا ر                 تا نويسد شرح حال ديار اجدادمان

لقبش را  بوسعيد همي    دانند               که در اشعارش   نوشته   چنان

در توان نيست نظم وشعربيشتر               تا نويسد مصحفي  بهتر زو  آن   

آنچه بنوشته است همه ازدل بيان            عاري از کذب و ريا تا بماند درامان

رنج و سختي ها کشيده تا   بحال             برملا سازد همه   غم هاي    نهان

در طفولي يتيم و بي مادر    شده             واي براطفال يتيم و  بي  خا نمان

 

ادامه محفوظ.............

 

درد دل با فرومدی ها

پدران و مادران عزيز فرومدي:

 که اين وبلاگ را مطالعه ميکنيد از شما عاجزانه ميخواهم که گويش زبان فسيح و روان فرومدي را که ميراث اجدادمان ميباشد به فرزندانمان آموزش بدهيم تا براي نسل هاي آينده  باقي بماند. و جوهره مليت و نزاد دمان منسوخ نگردد. مثلي از گذشته بيادم هست که ميگويند( دو نفر ترک که به هم ميرسن ميگويند د دم يانده).پس چرا اين زبان شيرين را به زباله دان تاريخ بيندازيم . بياييد دست به دست هم دهيم و اين زبان همراه با آداب و رسومش رامجددا احيا کنيم و به فرزندانمان ياد دهيم .

براي احياي آن در فرصت مناسب و بمرور زمان نحوه گويش فرومدي و معناي آنرا برايتان شرح خواهم داد. انشا..